ضرورت ارتباط مدرسه با مسجد
ضرورت ارتباط مدرسه با مسجد
مدرسه، فضایی که هر فردی ناگزیر پا در آن می‌گذارد، جایی که قرار است تعلیم و تربیت را به کودکان ما بیاموزد.
شواهد نشان میدهد که آموزش پرورش ما در امر تعلیم علوم مختلف موفق عمل کرده است اما جای سوال است که آیا به همان اندازه که به تعلیم توجه میشود به تربیت هم توجه میشود یا خیر؟
با گذری دراکثر مدارس به خوبی این موضوع را متوجه می‌شویم که اکثر دانش آموزان، معلمان، مدیران و حتی والدین دغدغه اصلیشان بحث پیشرفت تحصلی است و موضوع تربیت در رتبه بعدی قرار دارد.
متاسفانه ساز کار مدارش به طوری تنظیم شده است که بار امر تربیتی دانش آموزان تنها بر دوش معلم پرورشی است؛ درست است که معلم پرورشی بیشترین سهم را در این امر به خود اختصاص داده است اما زمانی این تربیت به خوبی در رفتار دانش آموز نهادینه میشود که تمام ارکان مدرسه از مدیر تا معلمان دیگر و حتی والدین به این امر توجه ویژه ای داشته باشند و پازل های معلم پرورشی را تکمیل کنند که این اقدام نیاز به فرهنگ سازی بسیار ظریف و دقیق است.
فرض کنید یک معلم پرورشی با هزاران دلایل منطقی و احساسی ضرورت عبادت و خواندن نماز را برای دانش آموزان جا می‌اندازد اما معلم ریاضی همین دانش آموزان که اتفاقا فردی مهربان و مودب هم است، نماز نمی‌خواند و حتی به دانش آموزان هم می‌گوید بدون نماز هم میشود با خدا ارتباط داشت.
از طرفی دیگر مدیر مدرسه و والدین هم برای معلم ریاضی احترام زیادی قائل هستند و مدام از فرزندشان می‌خواهند که باید در نمره ریاضی نمره خوبی کسب کنی.
حال در شخصیت دانش آموز تعارضی رخ میدهد که سخن معلم پرورشی صحیح است یا سخن معلم ریاضی! این تعارض فکری ممکن است در آینده به تقابل تبدیل شود.شاید به همین علت است کلاس تربیتی در بسیاری از مدارس به عنوان یک کلاس نمادین پذیرفته میشود.
اکنون باید چه اقدامی انجام دهیم؟ چگونه میشود این دانش آموزان را در امر تربیت قدرتمند کنیم؟
در کدام مکان فضای غالب بر محور معنویت می‌چرخد؟
در چه جایی اکثر افراد در امری اتفاق نظر دارند و کمتر تناقض در امر تربیتی دیده میشود؟
شاید بتوان گفت نزدیک ترین فضا به این جریان "مسجد" باشد. مسجد جایی است که بر خلاف مدرسه منوط به گذارندن سال تحصیلی در سه یا چهار سال نیست بلکه مسجد میتواند فضایی باشد که یک فرد از کودکی تا میانسالی و حتی پیری در آنجا تربیت شود و سهمی را در آنجا داشته باشد.
به این ترتیب تنها فضایی را که روح معنویت و زمینه تربیت در آنجا به خوبی فراهم است را میتوان مسجد نام برد . جائیکه انسان پاک و ضلال به راحتی با قرار گرفتن در ان فضا میتواند ضمیر خودرا آماده زدودن از هر گونه زنگار کند.
در این مکان اکثر افراد در امور تربیتی و معنوی اتفاق نظر دارند و همه حول امام جماعت مسجد حرف واحدی را میزنند و هنگام تعارض با کمک او راهنمایی میشوند بنابراین کمترین تناقضات رفتاری را میتوان در مساجد دید.
البته این موضوع در همه مساجد صدق نمی‌کند بلکه استثناهایی در این زمینه وجود دارد همانطور که د مدارس هم استثناهایی وجود دارد.
حال باید پرسید چگونه باید ارتباط مسجد و مدرسه را ایجاد کرد؟
آیا چنین امری ممکن است و تا چه حد دوام خواهد داشت؟
بدون شک این امر مستلزم برنامه هنری مناسب و نیروی انسانی کارامد تربیتی است. اگر یک معلم تربیتی فاقد ویژگی های لازم باشد و یا امام جماعت یک مسجد نتواند ارتباط خوبی را با معلم پرورشی دو دانش اموزان نگیرد یقییناً چنین امری امکان پذیر نمی‌باشد.
با فرض نیری انسانی کارآمد حال به سراغ چگونگی این ارتباط می‌رویم .
در ادامه چند نمونه از مصداق های عملی این ارتباط را بیان می‌کنیم.
در ابتدا باید فردی در مدرسه به عنوان معلم پرورشی با امام جماعت مسجد و یا مسئول فرهنگی مسجد ارتباط نزدیکی داشته باشد. بسیار مهم است که این افراد کمترین فاصله سنی را با دانش آموزان داشته باشند البته نه تاحدی که دانش اموزان از این افراد حسابی نبرند
در گام بعدی میتوان مسابقات فرهنگی، ورزشی و علمی با همکاری مسجد و مدرسه انجام گیرد. تبلیغات این مسابقات میتواند در مسجد یا مدرسه برگزار شود.
نکته بسیار مهم و تاثیر گذار این است که اهدای جوایز برندگان این مسابقات در مسجد صورت گیرد. برای این کار میتوان در مسجد و محله پلاکاردهایی را برای تبریک به افراد برتر نصب و با ارسال کارت دعوت به خانواده ها و معتمدین محل، همه افراد را برای شرکت در یک مراسم شاد و با شکوه دعوت کرد.
شاید این اقدام در نگاه اول کمی دوام نداشته باشد اما هدف اصلی، تصویر ذهنی خوب دانش آوزان ازیک مسجد خوب است.
فرض کنید در همین اتفاق یک دانش آموزی که شاید تا حالا پایش را به مسجد محله نگذاشته است در یک رشته ورزشی و یا المپیاد علمی به عنوان نفر اول برگزیده میشود. بعد متوجه میشود مسجد محل بنری را در جلوی مسجد نصب کرده و این پیروزی را به این دانش آموز تبریک گفته است. بعد کارت دعوتی از طرف مسجد به خانواده این دانش آموز ارسال میشود و در مسجد هم بین دو نماز جایزه ای ارزنده به این فرد داده میشود. معلم، مدیر مدرسه و همکلاسی های این دانش آموز هم در مسجد او تشویق میکنند.
بعد مسئول فرهنگی مسجد و یا امام جماعت از وی می‌خواهند که باز هم به مسجد بیاید و حتی کلاس های تقویتی را برای بچه های محل در مسجد برگزار کند. حال خود را جای این دانش آموز بگذارید، آیا با خود نمی‌گوید که چه مسجد خوبی که انقدر برای کار من ارزش قائل است. ارتباط خوب و گرم امام جماعت و مسئول فرهنگی مسجد در ارتباط های بعدی این دانش‌آموز بسیار مهم است.
از طرفی دیگر این دانش اموز برتر در رشته ورزشی تقریبا به عنوان یک الگو برای دیگر دانش آموزان معرفی میشود و با مسجدی شدن او ممکن است بسیاری از افراد دیگر به مسجد نگاه زیباتری داشته باشند.
اقدام دیگر این است که گاهی معلم پرورشی این دانش آموزان را به بهانه‌های مختلف به مسجد بیاورد.
از تشکیل گروه سرود گرفته تا خواندن مقاله شعر و یا داستان و یا حدیث میان دانش آموزان یا بر پایی نمایشگاه از آثار هنری دانش آموزان و یا کمک کردن در غذای نذری و یا بر پایی جشن و یا...
همه این اقدامات منوط به فکر باز مسئولین مسجد و سعه صدر افراد است. چرا که گاهی ممکن است شعر خواندن یک دانش آموز دربین دو نماز اعتراض چند پیرمرد را بلند کند اما با حمایت امام جماعت و مسئول فرهنگی مسجد این امر خنثی میشود.
پس مرحله اول کشاندن دانش آموزان و ایجاد ارتباط بین مدرسه و مسجد است؛ در گام بعدی باید با برنامه های مداوم این ارتباط حفظ شود وبه طوری که دانش آموزان مسجد را مانند محفلی دوستانه برای خود ببینید به طوری که بعد از تمام شدت تحصیل در آن مقطع حضور دوستانه خو را در مسجد ادامه دهند و به نسل های آینده منتقل سازند، این ارتباط، با دادن مسئولیت های بزرگ و اثر گذار مختلف در مسجد به دانش آموزان تا حد زیادی محقق خواهد شد.
البته این نکته فراموش نشود که این پیشنهادات در دوره ابتدایی و راهنمایی بیشتر امکان پذیرتر است و شاید اجرای آن در دوره دبیرستان با کمی مشکل روبرو شود.
گوشه ای از بیانات مقام معظم رهبری:
«چه نیکوست که دانش آموزان برجسته و ممتاز در هر محل، در مسجد و در برابر چشم مردم و از سوی امام جماعت، تشویق شوند. مسجد باید رابطه‌ی خود را با جوانانی که ازدواج میکنند، با کسانی که به موفقیتهای علمی و اجتماعی و هنری و ورزشی دست می‌یابند، با صاحب همّتانی که کمک به دیگران را وجهه‌ی همت میسازند، با غمدیدگانی که غمگساری می‌جویند، و حتی با نوزادانی که متولد میشوند، برقرار و مستحکم کند. مسجد باید در هر منطقه و محل؛ مأمن و مایه‌ی خیر و برکت باشد.» ۲۰/۰۷/۸۹
انشالله در مطلب بعدی راهکار عملی رابطه مسجد با جوانانی که ازدواج میکنند و حتی نوزادانی که به دنیا می‌آیند را میخوانیم.
